Yatırımcı Psikolojisi Nedir?

4 Ocak 2022, Salı

IKON Blog

Psikoloji kavramı özellikle de günümüz de önemli bir yer tutar. Yatırım kararı alırken de psikolojimiz bizi çok etkilediği için yatırım psikolojisi ayrı bir önem teşkil etmektedir. Çünkü yatırımcıların verebileceği ufak kararlarda bile o anki psikolojisi yatırımını etkiler. Bu duruma da yatırım psikolojisi denmektedir. Yani yatırımcılar işlem yapmadan önce bilgi anlamında hazırlık yaptığı gibi psikolojik anlamda da hazırlık yapmalıdır. Son zamanlar da yatırımcıları bilinçlendirmek için yatırım psikolojisi ve davranışsal finans kavramları üzerine eğitimler düzenleniyor.

Yatırım psikolojisi, yatırımcının işlem yaparken bu işlemi neden yaptığını, yaptığı anda ki ruh halini ve aldığı kararları inceler. Yatırımcının para kaybetmesi, piyasadaki dalgalanmalardan olumsuz etkilenmesi veya yatırımcının günlük hayatında yaşadığı sorunlar, olumsuz etken olabilecek her şey yatırımcının yatırım yaparken zorlanmasına yani stresli bir yatırım yapmasına neden olur. Diğer yandan yatırımcının fırsatları yakalayarak karlı bir yatırım yapması yatırımcıyı iyi hissettirerek yaptığı işten keyif almasına neden olacaktır.

Yatırım psikolojisi ile yatırımcılar daha dikkatli ve daha doğru işlemler yapabilir. Piyasadaki riskleri ve avantajları analiz etmek için yatırımcının sakin bir ruh haline sahip olması gerekir. Yatırımcı sakin kalmayı başarabilirse riskli durumları bile fırsata çevirebilir. Eğer yatırımcı yatırım yaptığı esnada agresif, sabırsız veya olumsuz bir ruh haline sahip ise bu durum yatırımcının almış olacağı yatırım kararını olumsuz etkileyecektir. Görüldüğü gibi yatırımcının psikolojisi yapacağı ve kendini nasıl hissettiği yatırım için oldukça önem taşımaktadır.

Yatırımcı Profilleri

1- Agresif Yatırımcı : Sabırsızdır. Hızlı sonuç almak ister. Uzun vadeli strateji benimsemez. Riskli bir profil yapısına sahiptir.

2- Esnek Yatırımcı : Açık fikirli ve pragmatiktir. Radikal değişiklikleri sevmez. Nispeten tatarlı sonuçlar elde eder. Sağlam gelire odaklıdır.

3- Savunmacı Yatırımcı : Risk almayı sevmez, temkinlidir. Güvenli yatırım yapmaya odaklıdır.

4- Sinirli Yatırımcı : Endişelidir ve bunu yatırımlarına da yansıtır. Yatırım yaparken agresif bir profil sergiler.

5- Tüccar Yatırımcı : Kısa vadeli kazanç elde etmeye yöneliktir.

Başarasızlığa Götüren 5 Yatırımcı Psikolojisi

1- Köşeyi dönme düşüncesi : Bazı yatırımcılar birkaç işlem yaparak büyük paralar kazanacağını düşünür. Bu düşünceyle işlem yaparken önemli noktaları kaçırır ve zarar ederler. İşlem yaparken kaybetme ihtimali göz ardı edilmemelidir. Bu şekilde daha kontrollü işlem yapılmış olur.

2- Piyasalarla İnatlaşmak : Yatırımcılar kayıp yaşadığı zaman kaybın nedenini araştırmayıp piyasanın yanlış olduğunu düşünebilir. Eğer böyle düşünmeye devam ederse bütün parasını kaybedebilir. Yatırım yaparken kişi kendinden emin olmalıdır. Ancak bunu inatlaşmaya götürmek yatırımcının yapacağı büyük hatalardan biri olur.

3- Önsezilere Göre Hareket Etmek : Finansal piyasalarda önsezilere göre hareket etmemek gerekir. Mantıksal hareket edilmelidir. Önsezilerin bir araştırma yöntemi olmadığı unutulmamalıdır.

4- Söylentilere İnanmamak : Gerçek olma ihtimali az olan haberler hiçbir zaman bitmek bilmez. Bazı yatırımcılar gerçek olmayan bir haberi yayar, yeni yatırım yapmaya başlayan acemi yatırımcılar ise buna inanır ve bu duruma göre hareket eder. Sonucu ise beklemedikleri gibi çıkar. Yatırım yaparken sürü psikolojisinden kaçınılmalıdır.

5- Teknolojiyi Kabullenmemek : Finans piyasasında teknolojinin yeri oldukça önemlidir. Özelliklede akıllı telefonlarının yaygınlaşması ile de hemen hemen bütün işlemleri akıllı telefonlarıyla yapmak mümkün. Ancak bir grup yatırımcı internetin para kaybetmede asıl neden olduğunu düşünüyor ve birçok fırsatı kaçırıyor.

Yatırım Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Aşırı hırslı olmayın : Odanığınız sadece para kazanmaya yönelik ise riskleri görmezsiniz. Paranızı kaybetmeniz normal bir durum ancak kaybetme nedenlerinizi analiz etmeden işlemlerinize aynı şekilde devam etmek başarısızlıktır. Çünkü kaybettikçe kazanma arzunuz artar ve hırs yaptığınız için riskleri göremezsiniz.

Sabırlı olun : Hareketli piyasalar normal bir durumdur. Değişen gelişmeler bu durumu tetikler. Ancak böyle dönemlerde sakin olmakta fayda var. Büyük oranda para kazanabileceğiniz gibi büyük oranda parada kaybedebilirsiniz. Bu yüzden hızlı karar almamak gerekir.

İyi analiz yapın : Bir işlem yapmadan önce piyasayı, şartları, hisseleri, iyi analiz edin. Geçmişte alınan kararlar, gelecekte alınabilecek kararlar iyice analiz edilmelidir. Böylece bakış açısı genişler ve daha sağlıklı kararlar alınabilir.

Kendinizi geliştirin : Yatırımcılar eğitimler almalı ve bu eğitimlerini yapacakları yatırımlarda kullanmalıdırlar.

Bu yazımızda sizlerle Yatırım psikoloji nedir, yatırımcı profilleri nelerdir gibi cevap aradık. Bu yazımızı beğendiyseniz Davranışsal Finans Nedir? yazımıza da göz atabilirsiniz.