Carry Trade Nedir?
28 Nisan 2025, Pazartesi
IKON Blog
Uluslararası finans piyasalarında her ülkenin uyguladığı politika faiz oranı farklıdır. Bu farklılık yatırımcılara düşük faiz oranına sahip ülkelerden para çekerek (borçlanarak) faiz oranının yüksek olduğu ülkelerden mevduat faizi karı sağlama fırsatı doğurur. Bu duruma carry trade denir ve carry trade veya yürüyen trade aynı zamanda Türkçe’de ara kazanç anlamına da gelir. Yatırımcının kazandığı bu kar, faiz oranları arasındaki farktan kaynaklanır.
Carry trade tanımından sonra yatırımcıların merak ettiği bir diğer konu da carry trade nasıl yapılır? sorusudur. Carry trade kazancı elde etmek için Japonya gibi gelişmiş ekonomiye sahip yüzde 0,1 faiz ile borçlanılan bir ülkeden borç alıp faiz oranının yüksek olduğu başka bir ülkede mevduat faizine yatırım yapılabilir. Örneğin 100.000 Japon Yeni borçlanan biri parasını faiz oranının yüzde 5 olduğu bir ülkede mevduat faizine yatırılabilir ya da devlet tahvili alınabilir.
Her yatırım metodunda olduğu gibi carry trade'inde hem riskleri hem de avantajları bulunur. Forex işlemleri altında yapılan carry trade’in risk ve avantajlarının neler olduğuna yakından bakmak gerekir.
Amerikan Dolar kurunun 35 Türk Lirası olduğu bir anda Türkiye’deki aylık faiz oranının yüzde 5 olduğunu kabul edelim.
ABD’den aylık yüzde 3 faiz ile borçlanarak 100 bin dolar çeken biri Türkiye’de parasını 3.5 milyon liraya çevirip mevduat faizine yatırdığında ay sonunda parası 175 bin lira artacaktır. Doların da bu süre zarfında Türk Lirası karşısında değer kazanarak 34 lira olduğunu varsayalım.
Elindeki toplam 3.675.000 lirasını tekrar dolara çeviren yatırımcının 108.080 doları olur. Çektiği dolar borcunu 103.000 lira olarak ödeyen yatırımcının 5.080 dolar carry trade kazancı olur.
Bu tabloya bakıldığında doların bir ayda Türk Lirası karşısında sadece 1 lira arttığı hesaba katılmıştır fakat kur piyasasının dalgalı olduğu bir zaman diliminde yaşanan kur artışı yatırımcıya kar değil zarar da ettirebilir.
Carry trade risklerini bilmeyen bir yatırımcıya yüksek kazanç vadeden bir araç gibi gözükse de ancak foreksi bilen tecrübeli yatırımcıların başvurması gereken bir yöntemdir. Avantajları ve risklerini saymaya risklerinden başlamak faydalı olacaktır.
Mevduat faizinin yüzde 10 olduğu bir ülkede enflasyon yüzde 3 olarak açıklandıysa o ülkenin yerel para birimi yüzde 3 değer kaybetmiş ve gerçek faiz yüzde 7 olarak gerçekleşmiş demektir.
Carry trade kazancı ise mevduat faizi üzerinden değil gerçek faiz üzerinden hesaplanmalıdır.
Carry Trade Nasıl Yapılır?
Carry trade tanımından sonra yatırımcıların merak ettiği bir diğer konu da carry trade nasıl yapılır? sorusudur. Carry trade kazancı elde etmek için Japonya gibi gelişmiş ekonomiye sahip yüzde 0,1 faiz ile borçlanılan bir ülkeden borç alıp faiz oranının yüksek olduğu başka bir ülkede mevduat faizine yatırım yapılabilir. Örneğin 100.000 Japon Yeni borçlanan biri parasını faiz oranının yüzde 5 olduğu bir ülkede mevduat faizine yatırılabilir ya da devlet tahvili alınabilir.
Her yatırım metodunda olduğu gibi carry trade'inde hem riskleri hem de avantajları bulunur. Forex işlemleri altında yapılan carry trade’in risk ve avantajlarının neler olduğuna yakından bakmak gerekir.
Carry Trade Örneği
Amerikan Dolar kurunun 35 Türk Lirası olduğu bir anda Türkiye’deki aylık faiz oranının yüzde 5 olduğunu kabul edelim.
ABD’den aylık yüzde 3 faiz ile borçlanarak 100 bin dolar çeken biri Türkiye’de parasını 3.5 milyon liraya çevirip mevduat faizine yatırdığında ay sonunda parası 175 bin lira artacaktır. Doların da bu süre zarfında Türk Lirası karşısında değer kazanarak 34 lira olduğunu varsayalım.
Elindeki toplam 3.675.000 lirasını tekrar dolara çeviren yatırımcının 108.080 doları olur. Çektiği dolar borcunu 103.000 lira olarak ödeyen yatırımcının 5.080 dolar carry trade kazancı olur.
Bu tabloya bakıldığında doların bir ayda Türk Lirası karşısında sadece 1 lira arttığı hesaba katılmıştır fakat kur piyasasının dalgalı olduğu bir zaman diliminde yaşanan kur artışı yatırımcıya kar değil zarar da ettirebilir.
Carry Trade Yatırımının Avantajları ve Riskleri
Carry trade risklerini bilmeyen bir yatırımcıya yüksek kazanç vadeden bir araç gibi gözükse de ancak foreksi bilen tecrübeli yatırımcıların başvurması gereken bir yöntemdir. Avantajları ve risklerini saymaya risklerinden başlamak faydalı olacaktır.
- Carry trade uygulanırken en ciddi risk döviz kurudur. Paranın yatırıldığı ülke para birimi değer kaybına uğrarsa faizler arasındaki farktan kaynaklanan kazanç azalır.
- Carry trade yatırımcısı borcu aldığı ve mevduat faizinden kazanç sağlayacağı ülkelerin ekonomisini iyi bilmelidir. Merkez bankası faiz kararları, açıklanan enflasyon verileri takip edilmelidir.
- Bir başka risk ise carry trade yatırımcısı yüksek getiriye odaklandığı için bazen gerçek faiz hesaplamasına dikkat etmeyi gözardı edebilir.
Mevduat faizinin yüzde 10 olduğu bir ülkede enflasyon yüzde 3 olarak açıklandıysa o ülkenin yerel para birimi yüzde 3 değer kaybetmiş ve gerçek faiz yüzde 7 olarak gerçekleşmiş demektir.
Carry trade kazancı ise mevduat faizi üzerinden değil gerçek faiz üzerinden hesaplanmalıdır.
- Bir başka risk ise borçlanılan ülkede faiz oranlarının artıp mevduat faizi sağlanan ülkede faizin düşürülmesidir. Bu işlemler kaldıraçla yapıldıysa kazancın kayba dönüşmesi çok da imkansız bir durum değildir.
- Carry trade yatırımcıların portföylerini genişletmeleri için uygun bir araçtır.
- Yatırımcısına düzenli bir getiri sağlar.
