İMKB Nedir? İMKB Açılımı Nedir?

İMKB Nedir?

İMKB, İstanbul Menkul Kıymetler Borsasının kısaltılmış halidir ve menkul kıymetlerin alınıp satıldığı kurumdur. Menkul kıymet nedir sorusunun cevabı ise taşınabilir değerli finansal araçlardır. Menkul kıymetler; hisse senetleri, devlett tahvilleri, hazine bonoları gibi finansal araçları kapsar. İMKB, söz konusu menkul kıymetlerin alınıp satıldığı resmi bir piyasadır. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, 2013 yılında isim değiştirerek Borsa İstanbul (BIST) adını almıştır.

Borsası olan her ülkede yatırımcıları bir araya getiren güvenilir borsa kurumları bulunur. Eski adıyla İMKB de Türkiye’de bu alanda faaliyet gösteren tek borsa kurumudur. İMKB, uzun yıllar boyunca yatırımcılar menkul kıymetler işlemlerini gerçekleştirdikleri temel bir platform olma özelliği taşımaktadır ve Türkiye’de sermaye piyasalarının gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Menkul kıymetler arasından özellikle hisse senedi alanında yatırım yapmak isteyen bireysel yatırımcılar ve kurumsal yatırımcılar için organize olmuş bir piyasa yapısı sunar. Bugün Türkiye’de borsa üzerinden hisse senedi alım satımı yapmak isteyen her yatırımcının faaliyet alanı İMKB’dir. Türkiye’nin finansal yapısı içerisinde İstanbul Menkul Kıymetler Borsası önemli bir yere sahiptir.

İMKB’nin Açılımı Nedir?

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası kelimelerinin ilk harflerinden oluşturulan kısaltmanın adı İMKB’dir. İMKB açılımı, İstanbul Menkul Kıymetler Borsasıdır.

İMKB Ne Zaman Kuruldu?

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, 26 Aralık 1985 senesinde kurulmuştur. İMKB’nin temelleri ise 1866 yılında kurulup 1873 yılında ismini alan Dersaadet Tahvilat Borsası’dır. Bankerler krizinin yaşanması ile beraber modern borsacılık döneminin başlayacağı yeni bir sistem arayışı başlamıştır. Bunun için de önce tüm sermaye piyasası kurumlarını denetlemek ile görevi Sermaye Piyasası Kurulu oluşturulur, ardından ise 1985 yılında İstanbul Menkul Kıymetler Borsası kurulur. 1986 senesinde ise ilk borsa işlemleri yapılmaya başlanır. Daha sonra yeni sistem arayışları başlar ve Ürdün’ün tahta sistemi örnek alınarak tahta sistemine geçilir.

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, 2013 senesinde isim değişikliğine giderek Borsa İstanbul (BIST) ismiyle anılır. Bu isim değişikliği, İMKB’nin Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası ve İstanbul Altın Borsası ile birleştirilmesini de kapsar. Başka bir deyişle, İMKB 2013 yılı itibarıyla resmi olarak Borsa İstanbul’a dönüşmüş, faaliyetlerine Borsa İstanbul çatısı altında devam etmiştir. Bugün Türkiye’de tüm hisse senedi, vadeli işlem, altın ve diğer sermaye piyasası ürünleri, Borsa İstanbul piyasasında işlem görmektedir.

İMKB’nin Temel Görevleri Nelerdir?

İMKB’nin bir menkul kıymetler borsası olarak temel görevi yürürlükteki kanunlar çerçevesinde borsada işlem gören menkul kıymetlerin piyasa güvenli bir şekilde alım satımının gerçekleşmesini sağlamaktır. Bu güveni sağlamak için de piyasadaki menkul kıymetli varlıkların alım satım emirlerini bir arada toplar, fiyat tespiti için platformlar oluşturur ve bu oluşumların güvenle ve pratik bir şekilde işlemesinden sorumlu olur. İMKB’nin bunun dışındaki görevleri şöyle sıralanabilir:

Hisse senedi, tahvil, bono gibi birbirinden farklı finansal araçların şeffaf ve düzenli bir ortamda işlem görmesini sağlamak için organize bir piyasa sunar.

Alıcı ve satıcıların bir araya geldiği, menkul kıymetlerin kolayca ve hızlıca el değiştirebildiği bir platform oluşturmak, böylelikle piyasada likiditeyi sağlar.

Halka arz olmuş şirketlerin yatırımcılarına eşit oranda ve doğru zamanda bilgi sunmasını zorunlu kılarak piyasanın bilgi akışlarıyla adil bir şekilde işlemesini sağlar.

Borsada gerçekleşen işlemlerin güvenliğini artırmak, manipülasyon ve olası suistimallerin önüne geçmek için borsada işlem gören menkul kıymetleri sürekli olarak gözetir ve denetler.

Borsada beklenenin dışında durumlar meydana gelirse ilgili kanunlar ve mevzuata bağlı yetkilerine göre çeşitli tedbirleri alarak güvenliği sağlar.

Her seans sonunda pazarda gerçekleştirilen tüm faaliyetleri toplam işlem fiyatı üzerinden hesaplar ve seans sonunda ilan eder.

Bu görevler, yatırımcıların sermaye piyasalarına olan güvenini artırmak ve finansal istikrarı desteklemek açısından büyük önem taşımaktadır.

İMKB, özellikle bireysel yatırımcıların hisse senedi yatırımı yapabileceği ilk organize ve güvenilir ortamı sağlayarak Türkiye’de finansal okuryazarlığın ve bireysel yatırımcılığın gelişmesine katkı sağladı. Ayrıca şirketlerin de halka açılarak finansmana erişimi kolaylaştı; devletin borçlanma araçları için güvenli bir pazar oluşturuldu. Bu yönüyle İMKB, Türkiye’nin ekonomik büyümesinde ve finansal sisteminin derinleşmesinde önemli bir rol oynadı.