Paranın harcanması, tasarrufu ve yatırımı henüz çocuk yaşta hayatlara giren bir kavram. Bu nedenle finansal okuryazarlık nedir? sorusuna ne kadar erken yanıt aranırsa o kadar fayda görülür fakat bu dünyada yaşayan herkesin yaşı kaç olursa olsun okuryazar olması bir nevi hayatta kalma becerisidir.
Özellikle yaşam süresinin uzadığı ve nüfusun arttığı günümüz dünyasında emekliliği planlamaktan tutun da yarını planlamaya ve yatırım kararları almaya varana kadar düşünülmesi gereken tüm konular “finansal okuryazarlık ne işe yarar?” sorularının yanıtını verecektir.
Finansal Okuryazarlık Ne İşe Yarar?
Finansal okuryazarlığın ne işe yaradığını anlamada kilit nokta “kendi ekonominizi yönetmede sağlıklı kararlar almak” olarak vurgulanabilir.
- Bireyin başta kendi finansal kararlarını alması ve hatta bazı zamanlarda çevresine etkisi olabilmesi gibi faydaları vardır.
- Borca batma, yanlış kararlar alma gibi durumların önüne geçer.
- Geleceğe yönelik kaygıları azaltır. Örneğin emeklilik planını yapmış ve bu doğrultuda kararlar alan bireyin attığı adımlar daha özgüvenli olacaktır.
- Hangi bankanın hangi kredi kartının veya kartlarının seçileceği, sigorta yaptırılıp yaptırılmayacağı, borsa, altın ve döviz gibi yatırım araçlarına başvurulması gibi konularda bilinçli seçimler yapılması sağlanır.
Finansal Okuryazarlığa Etki Eden Faktörler Nelerdir?
Finansal okuryazarlık konusunda en iyi yol kat eden kesim üniversitelerin işletme, iktisat, ekonomi, istatistik ve matematik bölümleri mezunları olsa da finansal okuryazar olmanın yaşı, cinsiyeti, eğitim düzeyi yoktur. Sadece finansal okuryazar olmaya daha yatkın etkenler vardır.
Eğitim düzeyi: Araştırmalara göre üniversite mezunları okuryazarlık konusunda daha başarılı. Yine aynı şekilde çalışan üniversite mezunlarının yatırım araçları ve bankacılık işlemleriyle daha yakından ilgilenmesi onları işsiz grupta olan kişilerden ayırıyor.
Cinsiyet: Erkekler kadınlara kıyasla finans alanında daha fazla bilgiye sahip olsalar da bu farkın üniversite mezunu olma ve iş hayatının içinde yer alma konularında kadın ve erkek nüfusu arasındaki farktan kaynaklandığı düşünülmektedir.
Servet ve gelir düzeyi: Finansal okuryazar olma merakla ilişkili bir konu olduğu gibi gelir düzeyi arttıkça yatırım araçları ve bankacılık işlemlerine olan ilgi arttığı için gelir seviyesi yüksek kişiler daha iyi okuryazar durumundalar.
Finansal Okuryazarlığa Sahip Olunmasının Faydaları Nelerdir?
Ekonomik refahın artması, uzun bir ömürde rahat bir emeklilik hayatı geçirilmesi, yatırım ve tasarruf yapılabilmesi için finansal okuryazar olmak çokça fayda sağlar.
Finansal okuryazar olmanın onlarca faydası bulunur:
- Çeşitlenen yatırım araçları arasında kendinize en uygun aracı bulmanın yoludur.
- En basit faydası ise yapacağınız harcamalar içinde alıp alamayacaklarınızın analizini yapmanızı sağlar. Hatta yapacağınız bir parfüm alışverişini bile nasıl ödeyeceğinizi düşünmenizi sağlar.
- Aniden ortaya çıkan harcamalar için (bir elektronik cihazın bozulması, acil bir sağlık harcaması yapılması gibi) öncesinde tasarruf yapmanızı sağlar.
- Finansal okuryazarlık yapılacak yatırımlarla ilgili ne kadar borca girebileceğinizin kapasitesini kendi kendinize çözmenize yarar.
- Ekonomik gündemden krizlerden haberdar olmanız ise başka bir faydasıdır.
Finansal Okuryazarlık Nasıl Öğrenilir?
Çocuk yaşta harçlığın nasıl harcanacağından başlayan finansal okuryazarlık kademe kademe arttırılabilen bir beceri. Finansal okuryazar olmak isteyenler genelde ilk olarak işe internet araştırmalarıyla başlar.
Akademik olmadan konuyu halkın anlayacağı dile indirmiş hocaların ve sektör temsilcilerinin sosyal medya hesaplarını takip etmek önemlidir. Bunu yaparken takip edilecek kişinin yeterliliğinden ve uzmanlık vasfından emin olmanız gerekir.
Çeşitli banka ve finansal kuruluşların verdiği eğitimlerden yararlanmak hatta sertifika veren eğitimlere katılmak bu manada kat edilecek mesafeyi hızlandırmayı sağlar.
Borsa ve ekonomi haberlerini okumak hem ülke hem de dünya gündemine dair bilgilenmenize yarar. Aynı zamanda özellikle borsada işlem gören şirket haberlerini takip etmek de
Dileyenler Borsa İstanbul’un resmi web sitesinde yayınlanan online eğitimlere katılabilirler. Bu eğitimi veren diğer kurumları araştırıp kayıt olabilirler. Tüm bunlar yapıldıktan sonra gerisi ise kişinin finansal okuryazarlığımı nasıl geliştiririm?” çabasına kalıyor.
Finansal Okuryazarlıkta Kullanılan Terimler Nelerdir?
Finansal okuryazarlığı geliştirmek için IKON Yatırım’ın Finans Terimleri sözlüğünden yararlanabilirsiniz. Bir okuryazarın ilk bilmesi gereken terimlerden birkaçı ise şöyle özetlenebilir:
Mevduat: Bankaya belli bir süreliğine belli bir faiz karşılığında yatırılan paraya denir.
Ciro: Bir işletmenin belirli bir dönem içinde yaptığı toplam satış tutarıdır.
Bütçe: Gelir ve gidere dayalı bir plan çizelgesidir.
Likidite: Bir finansal enstrümanın, varlığın, menkulün seri ve değer kaybetmeksizin nakde çevrilmesinin kolaylığı anlamına gelir.
Borç yönetimi: Harcamaların ve ödemelerin kontrolü süreçlerini içerir.
Yatırım: Gelecek için gelir ya da kâr amaçlayarak bir miktar paranın saklanmasına yatırım denir.
Günümüzde Finansal Okuryazarlık Neden Önemlidir?
Finansal okuryazarlık geçmişten çok günümüz için kıymetlidir. Eskiden ülkemizde de verilen ev ekonomisi ve aile ekonomisi dersleri günümüzdeki finansal okuryazarlığın geçmişteki karşılığıydı
Finansal okuryazar olmak günümüz dünyasında ve yakın gelecekte hayatta kalmanın gereklilikleri arasında yer alacak. İnternetin olmadığı veya bu kadar sık kullanılmadığı zamanlarda banka şubelerinde sıraya girilerek yapılan işlemlerin saniyeler içinde akıllı cihazlarla çözülebilmesi ve yatırım işlemlerinin çeşitliliği toplumu daha çok finansal okuryazar olmaya itecektir.
Peki şimdi finansal okuryazar olmak neden önemli?
Gelir gider dengesini sağlamak,
Borç yönetimini yapabilmek,
Yatırım kanallarını bilmek,
Tasarruf yapabilmek,
Ekonomik gelişmeleri anlamlandırabilmek
Gelecek planları yapabilmek için önemlidir.
