Finansal piyasalarda bir öngörüye sahip olabilmek adına yüzlerce forex indikatörü kullanılır. Analistlerin alım-satım esnasında hangi işlemleri yapacağı konusunda karar vermesinde teknik analiz göstergeleri yardımcı olur. Bazı teknik analiz göstergeleri kullanım kolaylığı nedeniyle analistler tarafından daha çok tercih edilir. İndikatörler, kullanım kolaylığının yanında güvenilirlik, amaca yönelik olma gibi avantajı da beraberinde getirir. Bu yazımızda da analistler tarafından sık kullanılan bazı teknik analiz göstergelerinden bahsedeceğiz.
Al sat sinyali veren indikatörler hisse senetlerinin, finansal varlıkların kısacası yatırım ürünlerinin teknik analizini yaparken oldukça sık kullanılmaktadır. Al sat indikatörlerinin neler olduğunu ve kullanım şekillerine yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Hareketli Ortalama (MA) İndikatörü
Hareketli ortalama, teknik analiz göstergeleri arasında oldukça popüler bir stok göstergesidir. Geçmiş fiyat hareketlerinden hareket ile ortalama bir değer çıkarır ve piyasanın gidişatı hakkında fikir verir. Buradaki amaç yatırımcının kısa vadeli fiyat dalgalanmalarından ötürü riskini hafifletmek istemesidir.
Hareketli ortalamalar değişik formatlarda karşımıza çıkabilmektedir. En popüler hareketli ortalamalar basit hareketli ortalama ve üssel hareketli ortalamadır. Ancak hepsinin amacı aynıdır. Hepsi trendi belirleyip trendi takip eder. Eğer trendi tanımlayabilirler ise başarılı işlem istatistiğini arttırmış olurlar.
Basit hareketli ortalama (SMA) : Hareketli ortalamanın en yalın halidir. Belli bir değer kümesinin aritmetik ortalaması alınarak hesaplanır. Basit hareketli ortalama kapanış hareketlerini esas alır.
Üssel hareketli ortalama (EMA) : Basit hareketli ortalamadaki gibi geçmiş fiyat verilerinin ortalamasını alır. Ancak üssel hareketli ortalama güncel verilere daha çok önem verir. Üssel hareketli ortalama piyasadaki trend hakkında daha doğru fikir vermek için ve basit hareketli ortalamadaki gecikmeyi engellemek için fiyat verilerini hesaplamadaki ağırlıklarını güncelliklerine göre artırır.
Hareketli Ortalama Yakınsama Iraksama (MACD) İndikatörü
MACD indikatörü, teknik analizde kullanılan popüler göstergeler arasındadır. Bu forex indikatörü, iki farklı ortalamanın ister yükseliş trendi ister düşüş trendi olsun fark etmeden ilişkisini göstererek varlığın momentumunu belirlemek için kullanılır. MACD indikatörünü bu kadar güçlü ve popüler kılan özelliği de iki farklı göstergenin birleşimi olmasıdır. MACD piyasa trendleri ve ivmesiyle ilgili yatırımcılara fikir sunar. Bu forex indikatörü olası alış ve satış noktalarını belirlemede kullanılır. Yatırımcılar fiyat hareketleri ve MACD arasındaki farkı inceleyerek olan trendin gücü hakkında bilgi edinir.
MACD indikatörünün 3 unsuru bulunmaktadır.
- MACD hattı
- Sinyal hattı
- histogram
MACD Hattı : Yukarı ve aşağı doğru momentumun belirlenmesine yardımcı olur. İki üssel hareketli ortalamayı çıkararak hesaplanır.
Üssel hareketli ortalamaların ölçümü bir varlığın kapanış fiyatlarına göre ve iki EMA’yı hesaplamada kullanılır. Bu süreler 12 dönem ve 26 dönemdir.
Sinyal Hattı : MACD hattının bir üssel hareketli ortalamalarıdır. Sinyal hattı MACD hattı ile kombine analizi ile alınan karar potansiyel ters yöne çevirme de veya giriş çıkış noktaları tespitinde yardımcı olabilir.
Sinyal hattını hesaplamak için ana hattın 9 günlük EMA’sı kullanılır. Bu nedenle sinyal hattının önceki hareketlerine ilişkin daha fazla bilgi alınır.
Histogram : MACD hattının ve sinyal hattının uzaklaşma ve yakınsamasının grafiksel olarak gösterimidir. Yani histogram iki satır arasındaki farklılıklara göre hesaplanır.
Histogram, MACD çizgisinin ve sinyal çizgisinin göreli hareketlerinin görsel bir kaydıdır. Biri diğerinden çıkarılarak hesaplanabilir.
MACD çizgisi eğer 12 dönemlik EMA’dan ve 26 dönemlik EMA’dan yüksek ise değeri pozitiftir. Ama eğer düşük ise negatif bir değere sahiptir.
MACD çizgisinin sinyal çizgisi ve sıfır çizgisiyle ilişkili olduğu bazı noktalar vardır. Eğer MACD çizgisinin yukarısında ise yükselişe altında ise düşüşe işarettir. MACD çizgisinin sinyal çizgisiyle kesişerek sinyal çizgisinin yukarısına çıkması yükselişe geçtiğini gösterir. Yatırımcılar bu yükselişte bir alım fırsatı olduğunu düşünür. Çizginin altına düşmüş olursa da düşüş fırsatıdır ve yatırımcılara satış sinyali verilmiş olur.
MACD çizgisi varlığın fiyat hareketinden farklılık gösterdiğinde ayrılmalar olur.
MACD göstergesi her zaman doğru sinyal vermeyebilir. Yaygın ve faydalı bir forex indikatörü olsa da yanlış yorumlanmaya müsaittir. Dalgalanması yüksek ve konsolidasyon döneminde olan varlıklarda birçok kez kesişim görülebilir. Bu da yanlış yorumlanmaya müsait olduğunu gösterir. Bu yüzden bu indikatörü kullanırken riski azaltmak için diğer göstergeler ile birlikte kullanmak gerekir.
Relatif Güç Endeksi (RSI) İndikatörü
Relatif güç endeksi, aşırı alım ve aşırı satım indikatörlerinden biridir. RSI, ilgili periyottaki kapanış değerlerini periyodun bir önceki kapanış değeriyle karşılaştırarak hesaplar. Böylece kısa ve orta vadeli trendin yönü hakkında öngörüde sahibi olmayı sağlar. Relatif güç endeksi, bir momentum osilatörü olarak sınıflandırılır.
RSI, 0 ile 100 arasında değer alır ve bu değerin dışına çıkmaz. Relatif güç endeksinin referans değeri genellikle 30 ve 70 olarak kullanılmaktadır. Eğer RSI 70 üzerine çıkıyorsa aşırı alımı 30 altına düşüyor ise de aşırı satımı gösterir. Referans değerlerinin geçilmesi al-sat sinyali verir. Göstergenin al-sat bölgesi dışına çıkması ise düzeltme veya geri dönüş sinyali olarak kabul edilir. En çok tercih edilen periyot 14’tür. Yükselen tren içinde RSI düşüş eğilimine giriyor ise satış sinyali olarak görülür. Alçalan trend içinde RSI yükseliş eğilimine girmesi de al sinyali olarak görülür.
Relatif güç endeksinin hesaplanması: Hesaplamaya periyot belirlenerek başlanır. Genel olarak kabul edilen periyot 14 gündür. Ancak periyot daraltılabilir ve genişletilebilir. Göstergelerin periyotları küçültüldüğünde daha fazla sinyal üretirler. Yani fiyat hareketlerine daha duyarlı hale gelmektedirler.
Periyodu belirledikten sonra her işlem gününde kapanış fiyatlarının artış ve azalış yönünde farkları alınır.
Emtia Kanal Endeksi (CCI) İndikatörü
Donald Lambert mal piyasaları için geliştirdiği bir indikatördür. Hisse senedi piyasasında kullanılır. Bazı analistler alım satım indikatörü olarak da kullanır. Hareketli bir yapısı vardır. Çok yönlü yapısıyla popüler indikatörler arasına girmiştir. Alt ve üst sınırları yoktur. Sadece sapmaları bulmak için değil, aynı zamanda dönüşleri bulmak için de kullanılır. Bu indikatör başlangıçta emtiaların trendlerini belirlemek için kullanılmış olsa da şimdi çok çeşitli finansal araçlar arasındadır.
CCI indikatörü al-sat sinyallerini yatırımcılara gösteren bir göstergedir. +100 ve -100’de yer aldığı referans değerleri tanımlanır. Bunun anlamı ise aşırı alım ve aşırı satımdır. Bu bölgelerde dolaşan CCI değerleri trendin yakın zamanda sonlanabileceğini gösterir. Küçük fiyat hareketlerinde bile referans değerlerine ulaşılabillir. Genellikle 14 periyot kullanılır. Ancak analistin bakış açısı, vadesi, uyguladığı stratejisi gibi etkenler değiştirebilir.
Al-sat sinyalleri için;
- CCI üzerine eklenen hareketli ortalaması ile olan kesişimleri
- Referans değerleri ile olan kesişimlerden alınan al-sat sinyalleri
- Fiyat grafiği ile forex indikatörü arasındaki pozitif ve negatif uyuşmazlıklar kullanılmaktadır.
Donald Lambert emtia piyasalarında işlem yaparken fiyatların belli aralıklarla değişiklik gösterdiğini gözlemlemiştir ve CCI indikatörü için bir alt yapı oluşturmuştur. Lambert’a göre işlem yaptığı piyasalarda 22 günlük bir periyotla hareket etmiştir. Bu hareketin 11 günlük kullanımı yükseliş ve diğer 11 günlük kullanımı ise düşüşle geçtiği için Lambert CCI göstergesini 11 günlük kullanmayı tercih etmiştir.
Bollinger Bantları İndikatörü
John Bollinger tarafından geliştirilen Bollinger bantları, hareketli ortalamaların altına ve üstüne yerleştirilen, teknik analizde sıklıkla kullanılan volatilite bandıdır. Bandın amacı, piyasadaki değişimleri daha hızlı ölçebilmektedir. Bollinger bantları, en çok kullanılan indikatörler arasındadır. Çünkü yatırım aracının gelecekteki fiyatını tahmin etme, piyasadaki değişimleri daha hızlı görme, hızlı aksiyon geliştirme gibi özellikleri bulunur. Forex piyasası gibi piyasalarda başarı oranı yüksek olan bollinger bantları en çok tercih edilen forex indikatörleri arasındadır. Bollinger bantları yatırımcılara bazı avantajlar sağlar. Peki bu avantajlar nelerdir? Bollinger bantları yatırımcılara yeni bir trend belirler, trendin yönünü belirler, tepe ve dip seviyelerini gösterir, fiyat hedefleri belirler gibi daha birçok avantaj sağlar.
Bollinger bantlarında 20 günlük basit hareketli ortalama kullanılır. Yükseliş-düşüş uzaklığı için de +2/-2 standart sapma çizgisi kullanılır.
Bollinger bantları 3 ayrı eğriden meydana gelmektedir.
- Orta bant : 20 günlük basit hareketli ortalama
- Alt bant : 20 günlük basit hareketli ortalama – (20 günlük standart sapma x2)
- Üst bant : 20 günlük basit hareketli ortalama + (20 günlük standart sapma x2)
Forex teknik analiz indikatörleri yatırımcılara yapacakları yatırımlarda oldukça kolaylık sağlamaktadır. Finansal piyasalarda teknik analiz yapan yatırımcıların kafasını karıştıran sorulardan birisi de hangi al sat indikatörünü kullanacağıdır. Biz de bu yazımızda sizlere her yatırımcının bilmesi gereken 5 forex indikatörünü sizler için derledik.
